Ngày thứ 3 của đợt giãn cách không Grab food, không shipper. Zim lọ mọ xem lại note về Stockdale Paradox và Man’s Search for Meaning (Viktor Frankl).

Biết đâu một bài học nào đó sẽ giúp chúng mình trải qua được đợt ở nhà này mà không ‘phát điên’ lên.

Đừng nhầm lẫn niềm tin bạn sẽ thắng với kỷ luật để đối đầu với sự thật của thực tại.

Khi Jim Collins hỏi về làm sao Stockdale có thể sống sót việc bị cầm tù và tra tấn (từ 1965 tới 1973) trong cuộc chiến tranh Việt Nam, khi không biết được bao giờ mình được thả, ông trả lời rằng:
Tôi chưa bao giờ mất niềm tin, không bao giờ nghi ngờ việc tôi sẽ thoát ra, rằng cuối cùng tôi sẽ chiến thắng và biến trải nghiệm thành cột mốc quan trọng của cuộc đời mình.

Stockdale kể tiếp:
Những người lạc quan (optimist) lại là những người không sống sót (nghe có phần ngược với những gì ông nói ở trên ha).
Họ sẽ là những người nói: “Chúng ta sẽ được ra vào dịp Giáng sinh.”
Rồi Giáng sinh đến và đi.
Sau đó, họ sẽ nói, “Chúng ta sẽ được ra trước Lễ Phục sinh.”
Rồi Lễ Phục sinh cũng đến và đi. Và sau đó là Lễ Tạ ơn, và rồi lại thêm một Giáng sinh nữa.

Dần dần, những người lạc quan chết vì trái tim và những niềm hy vọng tan vỡ.

Đây là một bài học rất quan trọng. Đừng nhầm lẫn niềm tin bạn sẽ thắng — một điều bạn không bao giờ được đánh mất — với những kỷ luật cần thiết để đối đầu với sự thật (tàn khốc) của thực tế hiện tại, cho dù chúng có thể là gì.

Zim không hy vọng là tới Giáng Sinh sẽ hết dịch. Có khi Tết 2022 mọi thứ cũng chưa bình thường trở lại.

Nhưng Zim cũng tin rằng một ngày nào đó, mình sẽ lại vi vu các nước. Ngồi nhâm nhi ly cafe sáng tại Paris, đi dạo quanh nhà thờ St. Paul, hay clubbing và ăn đêm ở Itaewon.

Hãy giữ vững niềm tin là chúng ta sẽ thắng nhé.

Đôi khi, cách duy nhất để tồn tại là đầu hàng cái chết

Một góc nhìn khác tới từ Man’s Search for Meaning của Viktor Frankl. Và thật ra Zim sử dụng cả 2 cách suy nghĩ trên mà chưa bao giờ thấy xung đột cả.

Để tồn tại, bạn phải ổn với việc mình có thể chết bất cứ lúc nào.

Đây là một trong những khác biệt lớn giữa những người sống sót như Frankl và những người ‘hoá điên’ ở trong trại tập trung.

Một trong những bài học quan trọng nhất trong Stoicism cũng là ‘memento mori’ (tạm dịch: “hãy nhớ là bạn cũng sẽ chết thôi”). Mỗi khi đọc hoặc nhớ tới câu này, Zim thường cảm thấy một nguồn năng lượng biết ơn tràn qua cơ thể.

Như bật công tắc vậy, Zim cảm thấy biết ơn vì vẫn được nằm trong phòng có điều hoà, vẫn có mì gói sẵn sàng, vẫn có thể nhấc điện thoại lên hế lô bố mẹ bạn bè. Cảm thấy biết ơn vì vẫn có thể hít thở không khí. Biết ơn vì mình vẫn đang sống.

So với việc Zim có thể chết bất cứ lúc nào, việc được sống và hít thở trong phòng doesn’t seem so bad anymore.

Mọi nỗi lo toan dường như đều nhỏ hết lại.

Mọi thứ đều sẽ ổn thôi. Vì chúng ta đều rồi sẽ chết. Mỗi ngày trôi qua được hít thở không khí, động đậy chân tay là một blessing rồi.

Và dù bạn có nằm lăn quay xem Netflix trong 15 cái blessings sắp tới thì cũng okay thôi. Hãy trân trọng từng cảnh quay đẹp từ người làm phim, trân trọng từng khung hình rõ nét từ internet tốc độ cao nhé.

Việc tìm ý nghĩa cuộc sống trong mỗi khoảnh khắc hoàn toàn phụ thuộc vào bạn

Theo Frankl, mặc dù số phận của bạn chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng bởi hoàn cảnh xung quanh, ngay cả trong tình huống xấu nhất, con người luôn có quyền tự do chọn thái độ sống của mình.

Man always has the freedom to choose his attitude towards life.

Trong suốt thời gian trong trại, Frankl sống sót bằng cách tập trung vào những ý nghĩa tiềm năng (potential meaning) mà ông có thể tạo ra cho chính mình.

Việc chúng ta đang phải ở nhà có ý nghĩa gì với bản thân bạn?

Có thể đây là khoảng thời gian để relax, recharge, chuẩn bị cho cuộc sống bận rộn sau dịch?

Có thể đây là cách the universe bảo “cùng dừng lại nào”, bây giờ mình nên học thêm gì nhỉ?

Có thể đây là khoảng thời gian giảm chi tiêu, để ta không phải lao vào vòng luẩn quẩn trả nợ credit card hàng tháng. Hoặc tiêu nhiều lên, hãy chăm chút bản thân đi.

Chúng ta luôn có quyền tự do chọn thái độ sống của mình, ở bất kỳ hoàn cảnh nào.

Stay safe, and take it easy.
Zim

—
References
Nếu tôi có nhìn được xa hơn, thì cũng nhờ đứng trên vai của những người khổng lồ.

Good to Great: Why Some Companies Make the Leap and Others Don’t — Jim Collins

Man’s Search for Meaning — Viktor E. Frankl