Là độc giả của Nghĩ với Zim, có thể đôi lúc bạn cũng tự hỏi là blog này nói về chủ đề gì? Vì đôi khi nó quá đỗi random.

Bản thân Zim cũng không biết nữa. And it’s time to figure it out.

Trong vài tuần ‘nghỉ ngơi’ vừa qua, Zim nghĩ nhiều về mình sẽ làm gì trong cuộc sống duy nhất này. Viktor Frankl thật không sai khi nói rằng con người cần tìm ý nghĩa cho sự tồn tại của mình.

Từ trước tới giờ, Zim luôn muốn viết một cuốn sách tổng hợp những thứ mình đã học được, về những giá trị và nguyên tắc cơ bản của cuộc sống.

Những bài học mà Zim muốn dành cho các con của mình. Hy vọng chúng sẽ lớn lên cùng với sự tò mò thuần khiết về thế giới, được phát triển những giá trị cần thiết cho một cuộc sống đủ đầy về vật chất cũng như tinh thần. To live a full life.

Và cũng như cách mà Zim sẽ approach một startup. Thay vì đóng cửa ‘luyện công’ thực hiện một sản phẩm có thể không ai cần, Zim muốn mời độc giả của Nghĩ với Zim, cùng mình tham gia vào cuộc hành trình này.

Hy vọng các bạn cũng excited về những bài viết sắp tới trên Nghĩ với Zim như bản thân Zim vậy.

Until next time, take it easy.
Zim

“Thôi, kinh doanh rủi ro lắm.” — liệu việc có công việc ổn định có thực sự an toàn hơn?

Jim Collins (tác giả Good to Great) có một góc nhìn về công việc Zim thấy khá thú vị: làm văn phòng có nhiều rủi ro hơn việc khởi nghiệp. 

Chúng ta sẽ khám phá góc nhìn này từ hai phía: (1) đi làm 9-5 có thật sự an toàn? (2) xác suất khởi nghiệp thành công có thấp như ta tưởng?

(1) Bài đầu tiên trong lớp Đầu tư 101 là “đừng cho hết trứng vào một giỏ”. Nếu thực sự muốn tránh rủi ro, tại sao ta lại để tất cả trứng vào một nơi. Tại sao chúng ta lại thư thả với công việc duy nhất của mình?

Jim Colllins nói rủi ro trong công việc tăng dần theo thời gian. (Say what?!) Tưởng tượng công ty bạn gắn bó phá sản lúc bạn 50 tuổi. Where do you go now?! Ai sẽ nhận bạn vào thời điểm này?

Đúng. Khởi nghiệp có nhiều rủi ro. Nhưng việc không khởi nghiệp đôi khi còn rủi ro hơn.

Vì con người ghét sự mơ hồ (uncertainty), chúng ta sẽ đặt nhiều giá trị vào những sự lựa chọn mà ta biết rõ là an toàn, mà không để ý những rủi ro tiềm ẩn mà nó mang lại.

Và một công việc 9-5 sẽ ít mơ hồ hơn, so với một tờ giấy trắng khởi nghiệp. Nhưng thật ra, chúng ta đang nhận nhiều rủi ro hơn, chỉ để làm giảm bớt sự mơ hồ của cuộc sống.

(2) Xác suất khởi nghiệp thành công có thấp như ta tưởng?
Tại Stanford, Jim thường giới thiệu một công thức để cả lớp của mình suy nghĩ:

Xác suất khởi nghiệp thành công = xác suất bạn tạo ra sản phẩm thành công NẾU bạn bắt đầu (a) * xác suất bạn SẼ bắt đầu (b)

Trong thực tế, nếu thực sự dành thời gian, tập trung và khởi nghiệp một cách thông minh, xác suất thành công thật ra là cao hơn ta tưởng. Đặc biệt là khi bạn đủ kiên trì (persistence). Nếu A không thành công, chuyển sang B, sang C, chỉ cần không chết đói là được. (a) không hề thấp.

Ngược lại, xác suất chúng ta SẼ bắt đầu lại rất thấp. Và nó càng thấp hơn khi bạn già đi vì khi đó có nhiều ràng buộc khác như nhà cửa, con cái, lối sống. Khi trẻ, chúng ta chẳng có gì để mất cả. 

Xác suất thành công giảm dần vì bạn không bắt đầu. You miss all the shots you don’t take.

—
Zim không bảo bạn nghỉ việc ngay ngày mai. Chỉ là, thay vì cảm thấy ‘an toàn’ trong công việc hiện tại của mình (you’re not!), cùng Zim tìm hiểu về việc tập trung xây dựng vốn nghề và tạo những nguồn thu nhập khác.

Đừng quên một điều quan trọng là: có làm gì đi nữa, hãy sống theo nhịp độ và ‘khẩu vị rủi ro’ của mình nhé.

Take it easy.
—Zim

—
References
Nếu tôi có nhìn được xa hơn, thì cũng nhờ đứng trên vai của những người khổng lồ.

Bài viết được tham khảo từ podcast #110 với Jim Collins (Good to Great) trên Farnam Street.

Chủ đề viết tuần này hơi random.

Giả sử Zim cùng nhóm bạn cùng nhau đi biển, let’s say, biển Quy Nhơn chẳng hạn, và ở một villa 4 phòng ngủ. Hai phòng ocean view siêu to đẹp, hai phòng ở phía sau garden view nhỏ hơn.

Hôm đó Zim bốc được phòng nhỏ buồn thiu mà được nhường phòng to. Nhưng mà đi với bạn mới được vậy thôi.

Bốc thăm giữa các đồng nghiệp hoặc những người mới gặp nhau (phân chỗ ngồi, thứ tự, ca làm việc, etc.) kiểu gì cũng gây sứt mẻ tình cảm (resentment) hoặc có một người tức đòi bốc thăm lại. Để nhận ra người này không khó, họ cũng là người lật bàn monopoly lúc đổ phải vào nhà xanh đậm (with hotels!).

Vậy câu hỏi ở đây là: Có cách bốc thăm nào tốt hơn không?

Câu trả lời là Có. Hear me out.

Thay vì chỉ đơn giản là bốc xem ai được phòng đẹp hơn. Chúng ta có thể pairing các sự lựa chọn cùng với những ‘phần thưởng’ khác. 

Hai nhà bốc được 2 phòng to đẹp có thể trả tiền ăn bữa đầu tiên (chỗ ăn có thể được quyết định trước khi bốc). Thế này thì mặc dù không được phòng đẹp nhưng ít ra cũng được đãi 1 bữa ăn.

Hoặc một ví dụ khác mà Zim đọc được là bốc thăm phòng làm việc.* 

Giả dụ có 6 phòng làm việc từ to nhất (best) tới nhỏ nhất (worst). Tác giả của bài viết pair up phòng to nhất với chỗ parking xa nhất (worst) và phòng nhỏ với chỗ parking gần nhất (best).

Again trong trường hợp này, không ai bị quá thiệt cả. Tốt hơn nhiều việc anh bạn ‘monopoly’ của chúng ta đòi làm lại vì bốc được phòng nhỏ nhất.

Vậy bao giờ phải bốc thăm, thử nghĩ tới bạn có thể pair các options với cái gì khác nhé.

Một số ví dụ pairing:
– Ca làm đông khách nhất (worst) + phải dọn nhà vệ sinh ít hơn (best)
– Đi company trip bốc được phòng đẹp nhất (best) + xuống xếp hàng ăn buffet sau / ngồi ghế xe buýt xấu hơn / etc.
– Đi học quân sự bốc thăm phải dọn nhà vệ sinh (worst) + được tắm trước 

Và ứng dụng của pairing không dừng lại ở việc bốc thăm. Cứ có cái gì liên quan tới may mắn và khả năng có người không vui là chúng ta có thể dùng pairing.

Ví dụ: Concert của Hà Anh Tuấn, những vé cùng hạng nhưng xui thế nào lại xa hơn (như vé hàng O của Zim) có thể được ưu tiên khi xếp hàng mua merchandise hoặc được 1 free drinks hoặc chỗ ngồi không bị xếp sát vào nhau như mấy hàng đầu, etc.

Thế giới pairing là vô cùng. Get creative! 

Take it easy,
Zim

—
References
Nếu tôi có nhìn được xa hơn, thì cũng nhờ đứng trên vai của những người khổng lồ.

*Zim nhớ là mình đọc cái này ở trong quyển Alchemy của Rory Sutherland mà tìm thì lại không thấy. Bao giờ tìm lại được source sẽ cập nhật với cả nhà liền.