“Thôi, kinh doanh rủi ro lắm.” — liệu việc có công việc ổn định có thực sự an toàn hơn?

Jim Collins (tác giả Good to Great) có một góc nhìn về công việc Zim thấy khá thú vị: làm văn phòng có nhiều rủi ro hơn việc khởi nghiệp. 

Chúng ta sẽ khám phá góc nhìn này từ hai phía: (1) đi làm 9-5 có thật sự an toàn? (2) xác suất khởi nghiệp thành công có thấp như ta tưởng?

(1) Bài đầu tiên trong lớp Đầu tư 101 là “đừng cho hết trứng vào một giỏ”. Nếu thực sự muốn tránh rủi ro, tại sao ta lại để tất cả trứng vào một nơi. Tại sao chúng ta lại thư thả với công việc duy nhất của mình?

Jim Colllins nói rủi ro trong công việc tăng dần theo thời gian. (Say what?!) Tưởng tượng công ty bạn gắn bó phá sản lúc bạn 50 tuổi. Where do you go now?! Ai sẽ nhận bạn vào thời điểm này?

Đúng. Khởi nghiệp có nhiều rủi ro. Nhưng việc không khởi nghiệp đôi khi còn rủi ro hơn.

Vì con người ghét sự mơ hồ (uncertainty), chúng ta sẽ đặt nhiều giá trị vào những sự lựa chọn mà ta biết rõ là an toàn, mà không để ý những rủi ro tiềm ẩn mà nó mang lại.

Và một công việc 9-5 sẽ ít mơ hồ hơn, so với một tờ giấy trắng khởi nghiệp. Nhưng thật ra, chúng ta đang nhận nhiều rủi ro hơn, chỉ để làm giảm bớt sự mơ hồ của cuộc sống.

(2) Xác suất khởi nghiệp thành công có thấp như ta tưởng?
Tại Stanford, Jim thường giới thiệu một công thức để cả lớp của mình suy nghĩ:

Xác suất khởi nghiệp thành công = xác suất bạn tạo ra sản phẩm thành công NẾU bạn bắt đầu (a) * xác suất bạn SẼ bắt đầu (b)

Trong thực tế, nếu thực sự dành thời gian, tập trung và khởi nghiệp một cách thông minh, xác suất thành công thật ra là cao hơn ta tưởng. Đặc biệt là khi bạn đủ kiên trì (persistence). Nếu A không thành công, chuyển sang B, sang C, chỉ cần không chết đói là được. (a) không hề thấp.

Ngược lại, xác suất chúng ta SẼ bắt đầu lại rất thấp. Và nó càng thấp hơn khi bạn già đi vì khi đó có nhiều ràng buộc khác như nhà cửa, con cái, lối sống. Khi trẻ, chúng ta chẳng có gì để mất cả. 

Xác suất thành công giảm dần vì bạn không bắt đầu. You miss all the shots you don’t take.

—
Zim không bảo bạn nghỉ việc ngay ngày mai. Chỉ là, thay vì cảm thấy ‘an toàn’ trong công việc hiện tại của mình (you’re not!), cùng Zim tìm hiểu về việc tập trung xây dựng vốn nghề và tạo những nguồn thu nhập khác.

Đừng quên một điều quan trọng là: có làm gì đi nữa, hãy sống theo nhịp độ và ‘khẩu vị rủi ro’ của mình nhé.

Take it easy.
—Zim

—
References
Nếu tôi có nhìn được xa hơn, thì cũng nhờ đứng trên vai của những người khổng lồ.

Bài viết được tham khảo từ podcast #110 với Jim Collins (Good to Great) trên Farnam Street.